Od blisko osiemdziesięciu lat Towarzystwo Przyjaciół Dzieci na Dolnym Śląsku wspiera najmłodszych, tworząc przestrzeń zrozumienia, wsparcia i empatii. To dzięki zaangażowaniu setek społeczników, nauczycieli i wolontariuszy TPD stało się jednym z najważniejszych ruchów obywatelskich w regionie, niosąc pomoc dzieciom, rodzinom i szkołom. Dziś, z siedzibą w Legnicy i oddziałami okręgowymi w Jeleniej Górze, Wałbrzychu i we Wrocławiu organizacja łączy tradycję z nowoczesnością, a jej motto – „Nade wszystko – Dziecko” – pozostaje niezmiennym drogowskazem dla kolejnych pokoleń działaczy.

Zarząd Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego Towarzystwa Przyjaciół Dzieci zaprasza do udziału w uroczystości 80-lecia działalności TPD na Dolnym Śląsku, która odbędzie się w dniu 8 listopada 2025 roku o godz. 11:30 w Collegium Witelona Uczelnia Państwowa – Centrum Konferencyjno-Widowiskowe (Legnica, ul. Sejmowa 5E). Wstęp wolny. Patronat nad wydarzeniem objęła Wojewoda Dolnośląska Anna Żabska oraz Marszałek Województwa Dolnośląskiego Paweł Gancarz.

Obchody mają charakter symboliczny – przypadają na rok jubileuszu 80-lecia TPD na Dolnym Śląsku, w czasie, gdy region przechodzi przez trudny moment zmian i nowych wyzwań. W tym kontekście członkowie TPD chcą podkreślić wagę działalności społecznej i wychowawczej TPD oraz jej partnerstwa ze środowiskami edukacyjnymi i samorządowymi.

Jak zaznacza Jerzy Stefaniak, Zastępca Kanclerza Collegium Witelona Uczelnia Państwowa oraz Członek Zarządu DOR TPD, “to właśnie w przestrzeniach naszej Uczelni, przed ponad pięcioma laty obchodzono uroczystość 75-lecia TPD na Dolnym Śląsku, podczas której nadano sztandar Dolnośląskiemu Oddziałowi TPD.” “Ponadto, Uczelnia od lat współpracuje z TPD, wspierając działalność na rzecz dzieci i młodzieży — w jej murach zapoczątkowano już wiele inicjatyw wychowawczych, edukacyjnych i artystycznych, realizowanych wspólnie z Towarzystwem. Współpraca ta stanowi fundament codziennego zaangażowania w rozwój młodych pokoleń, ale daje także szansę na działalność społeczną naszych studentów i pracowników.” - dodaje.

Uroczystość zaplanował jeszcze za życia Kazimierz Pleśniak, który przez lata pełnił funkcję prezesa Zarządu DOR TPD. Kazimierz Pleśniak był również wieloletnim prezesem Oddziału Okręgowego TPD w Legnicy, a za jego kadencji od 2019 r. siedziba struktur Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego TPD funkcjonuje w Legnicy. Kazimierz Pleśniak został uhonorowany tytułem Honorowego Obywatela Legnicy, był także tysiąc czwartym Kawalerem Orderu Uśmiechu, przyznanym w 2015 r. Jego wkład w rozwój działań na rzecz dzieci i młodzieży był fundamentem wielu przedsięwzięć TPD w regionie.

Program uroczystości

Wydarzenie, przygotowane przez Zarząd Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego TPD we współpracy z Uczelnią oraz samorządem lokalnym, będzie miało charakter uroczysty, ale i symbolicznie skromniejszy niż w latach ubiegłych – ze względu na śmierć wieloletniego prezesa DOR TPD, Kazimierza Pleśniaka, który był pomysłodawcą tegorocznych obchodów i przez dekady z oddaniem działał na rzecz dzieci i młodzieży w regionie.

Uroczystość rozpocznie się uczczeniem pamięci Kazimierza Pleśniaka, po której odbędzie się montaż słowno-muzyczny uczniów Szkoły Podstawowej nr 9 w Legnicy, poświęcony idei przyjaźni, dobra i solidarności międzypokoleniowej. W dalszej części wydarzenia przewidziano wystąpienia zaproszonych gości – przedstawicieli uczelni, samorządu, organizacji pozarządowych oraz członków TPD, którzy podzielą się refleksjami na temat historii i przyszłości Towarzystwa. Podczas jubileuszu zaplanowano także uroczyste wręczenie medali i wyróżnień 80-lecia TPD dla najbardziej aktywnych działaczy z całego Dolnego Śląska.

Wstęp na uroczystość jest bezpłatny i otwarty dla wszystkich zainteresowanych mieszkańców regionu. Organizatorzy podkreślają, że to wydarzenie jest nie tylko okazją do świętowania, ale również do zadumy nad dziedzictwem, jakie pozostawił po sobie Kazimierz Pleśniak – człowiek, który całe swoje życie poświęcił idei pomocy dziecku.

Krótki rys historyczny

Towarzystwo Przyjaciół Dzieci (TPD) to jedna z najstarszych i najważniejszych organizacji społecznych działających na rzecz dzieci, młodzieży i rodzin w Polsce. Na terenie Dolnego Śląska TPD funkcjonuje nieprzerwanie od około 80 lat, a jego początki sięgają okresu tuż po zakończeniu II wojny światowej.

Wówczas, w latach 1945–1949, do zrujnowanych miast i miasteczek Dolnego Śląska przybywały tysiące rodzin z różnych stron kraju. W trudnych realiach powojennych to właśnie działacze TPD rozpoczęli pionierskie działania opiekuńcze i wychowawcze — tworząc świetlice środowiskowe, domy dziecka, punkty dożywiania oraz organizując pierwsze kolonie letnie i półkolonie dla dzieci z rodzin przesiedlonych, ubogich i osieroconych.

Według zachowanej dokumentacji (m.in. opracowań naukowych opublikowanych w serwisie bazhum.muzhp.pl), już w latach 1949–1956 na Dolnym Śląsku istniały aktywne okręgi TPD w Legnicy, Wrocławiu, Wałbrzychu i Jeleniej Górze. W kolejnych dekadach sieć TPD rozwijała się dynamicznie, tworząc struktury miejskie, gminne i szkolne koła, które na trwałe wpisały się w lokalne życie społeczne.

W okresie powojennym TPD prowadziło wiele inicjatyw związanych z edukacją, ochroną praw dziecka, pomocą rodzinom w trudnej sytuacji życiowej oraz promocją aktywnego i zdrowego stylu życia. W latach 70. i 80. XX wieku organizacja angażowała się także w działalność kulturalną i sportową dzieci, a jej oddziały stanowiły ważne zaplecze wychowawcze dla szkół i placówek opiekuńczych.

Na Dolnym Śląsku Towarzystwo Przyjaciół Dzieci przyjęło formę Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego, w skład którego wchodzą cztery główne Oddziały Okręgowe: legnicki, wrocławski, wałbrzyski i jeleniogórski. Te z kolei zrzeszają dziesiątki kół terenowych działających w szkołach, świetlicach i ośrodkach wychowawczych.

Współpraca pomiędzy strukturami TPD a samorządami lokalnymi, szkołami, uczelniami i organizacjami pozarządowymi przyczyniła się do powstania wielu wartościowych przedsięwzięć — zarówno o charakterze edukacyjnym, jak i społecznym.

Od kilku lat centrum działalności Dolnośląskiego Oddziału Regionalnego TPD stanowi Legnica, gdzie mieści się jego siedziba i gdzie odbywały się najważniejsze wydarzenia w historii organizacji. To właśnie tu, w Collegium Witelona Uczelnia Państwowa, miały miejsce obchody 75-lecia TPD na Dolnym Śląsku. Wówczas zaprezentowano okolicznościową publikację „75 lat Towarzystwa Przyjaciół Dzieci na Dolnym Śląsku. Studium historyczno-biograficzne” oraz nadano sztandar Dolnośląskiemu Oddziałowi Regionalnemu TPD – symbol jedności, tradycji i społecznego zaangażowania.